Gıda Zehirlenmelerindeki Artış Sonrası Bakanlıklardan Kritik Uyarılar: Tüketici Bilinci Hayat Kurtarır

Yetkililer, özellikle etiketsiz ürünler, doğadan bilinçsizce toplanan bitkiler ve toplu yemek organizasyonlarındaki hijyen eksikliklerinin zehirlenmelerde belirleyici rol oynadığına dikkat çekti. GIDA ZEHİRLENMELERİNDE DİKKAT ÇEKEN ARTIŞ Son haftalarda yurdun birçok noktasında görülen zehirlenme vakalarının önemli bölümünü, kaynağı belli olmayan ürünler ile doğadan toplanan zehirli otların tüketilmesinin oluşturduğu belirtildi. Uzmanlara göre bazı bitkiler, görünüşte zararsız olmasına karşın sinir sistemini etkileyen güçlü toksinler barındırıyor ve kısa sürede hayati tehlike yaratabiliyor. Toplu yemek verilen düğün, mevlit, taziye ve yurt yemeklerinde yaşanan vakalarda ise uzun süre bekletilen gıdalar, uygunsuz taşıma yöntemleri ve çapraz bulaşma en temel nedenler arasında yer alıyor. VATANDAŞA ULAŞTIRILAN UYARILAR Tarım ve Orman Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı, artan vakalar sonrası vatandaşlara önemli hatırlatmalarda bulundu: Toplu yemeklerde hazırlanan gıdaların uzun süre oda sıcaklığında bekletilmemesi, Sıcak sunulan yemeklerin 65°C altına düşmeyecek şekilde muhafaza edilmesi, Sadece kayıtlı ve onaylı işletmelerden alışveriş yapılması, Çiğ ve pişmiş ürünlerde aynı ekipmanın kullanılmaması, Et, pilav ve salata gibi gıdaların kapalı kaplarda taşınması, Ev ortamında toplu yemek hazırlanırken menşei bilinmeyen ürünlerden kaçınılması, Herhangi bir belirti halinde 112 Acil Çağrı Merkezine başvurulması. Uzmanlar, özellikle internet üzerinden satılan “ev yapımı”, “doğal” ya da “organik” ibareli ürünlerin kontrol dışında olabileceğini ve ciddi risk barındırdığını belirtti. DENETİMLER ARTIYOR, CEZALAR UYGULANIYOR Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 2025 yılı denetim verileri, gıda güvenliği konusunda yürütülen çalışmanın kapsamını gözler önüne serdi. Ülke genelinde 1 milyon 103 bin 52 gıda denetimi gerçekleştirildi. Mevzuata aykırı bulunan işletmelere 25 bin 749 idari para cezası uygulanırken, toplam ceza tutarı 2 milyar 206 milyon TLyi aştı. Suç unsuru taşıyan 495 dosya Cumhuriyet Savcılıklarına sevk edildi. Sadece İstanbul’da yıl içerisinde 192 binin üzerinde denetim yapılırken, 8.026 işletmeye ceza kesildi. Yetkililer, risk esaslı denetim sistemi sayesinde hijyen ve güvenilirlik açısından riskli işletmelerin daha sık kontrol edildiğini belirtti. BİLİNÇLENDİRME VE ERKEN UYARI MEKANİZMALARI Bakanlıklar, gıda güvenliği farkındalığını artırmak amacıyla sosyal medya, eğitim programları ve saha çalışmalarıyla vatandaşları bilgilendirmeyi sürdürüyor. Okullarda çocuklara yönelik eğitimler, kantin ve fırın çalışanlarına düzenli bilgilendirme toplantıları yapılıyor. Ayrıca, Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi’nin yürüttüğü #Safe2Eat kampanyasına Türkiye ilk kez katılarak uluslararası bilinçlendirme çalışmalarında aktif rol aldı. Sağlık Bakanlığı’nın yürüttüğü “Erken Bildirim Programı” sayesinde şüpheli toplu zehirlenme vakaları hızlıca tespit edilerek gerekli kontroller anında başlatılıyor. SONUÇ: GIDA GÜVENLİĞİ TOPLUMUN ORTAK SORUMLULUĞU Artan zehirlenme vakaları, gıda güvenliğinin hem birey hem kurum düzeyinde titizlik gerektiren bir süreç olduğunu bir kez daha gösterdi. Tarım ve Orman Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı’nın yürüttüğü denetim, kayıt sistemi, numune alma ve farkındalık çalışmaları riskleri azaltmayı hedeflese de uzmanlara göre kalıcı başarı ancak: Tüketicilerin bilinçli seçimleri, Üretici ve işletmelerin mevzuata uygun davranması, Kurumların koordineli çalışması ile mümkün.